Op 15 juli 2022 ben ik door de ministerraad benoemd als lid van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT), op voorstel van staatssecretaris Van Huffelen van Koninkrijksrelaties en Digitalisering, per 1 september 2022. Ik ben blij en vereerd met deze benoeming!

De opdracht van dit college is:

Het Adviescollege ICT-toetsing oordeelt over de risico’s en de slaagkans van ICT (Informatie- en Communicatie Technologie) projecten binnen de Rijksoverheid en geeft adviezen ter verbetering. Ook toetst het de doeltreffendheid en doelmatigheid van onderhoud en beheer van informatiesystemen. Het adviescollege bestaat uit deskundigen – uit de wetenschappelijke wereld en het bedrijfsleven – die beschikken over bestuurlijke, toezichthoudende en managementervaring met betrekking tot realisatie, inzet en beheersing van ICT-trajecten.

Ministeries melden elk project met een ICT-component van meer dan 5 miljoen Euro bij het Adviescollege aan. Op basis van een risicoanalyse beslist het AcICT vervolgens of het een onderzoek uitvoert.

Sinds 2015 (toen nog als Bureau ICT-toetsing — BIT) zijn bijna honderd onderzoeken uitgevoerd, recent bijvoorbeeld over het moderniseren van examens, het digitaliseren van schatkistbankieren, het rationaliseren van de motorrijtuigenbelasting, en het ontwikkelproces van de Coronamelder app.

De meeste adviezen zijn 7-8 pagina’s in omvang, en zijn opgebouwd rond een kern van (vaak drie) belangrijke risico’s, gevolgd door enkele (ook vaak drie) concrete adviezen hoe de koers bij te stellen in het licht van deze risico’s. Genoemde risico’s zijn bijvoorbeeld:

1. "Cruciale projectresultaten nog niet gereed zijn in het eindstadium van het project" (Schatkistbankieren)
2. "Onnodig fijnmazige oplossing kost veel tijd" (Examens)
3. "Het programma moet te veel veranderingen tegelijk realiseren" (Motorrijtuigenbelasting)

Met bijbehorend advies:

1. "Werk een terugvalscenario uit zodat het oude systeem blijft functioneren totdat het nieuwe systeem aantoonbaar stabiel is." (Schatkistbankieren)
2. "Identificeer hoe de oplossing eenvoudiger kan" (Examens)
3. "Beperk de scope" (Motorrijtuigenbelasting)

De adviezen worden voorbereid door een team van (op dit moment) circa 20 ICT-onderzoekers en -onderzoeksmanagers. Waar nodig worden ook externe onderzoekers met specifieke expertise ingezet. Leidraad voor elk onderzoek is het toetskader, waarin negen risicogebieden (zoals bijv. scope, architectuur, realisatie, en acceptatie) worden onderscheiden.

De adviezen dienen ter ondersteuning van de politieke besluitvorming, en zijn dus gericht op de Eerste en Tweede Kamer en de ministers en staatssecretarissen. De minister reageert op het onderzoek van het AcICT middels een brief die ook openbaar is (en ook te vinden op de AcICT website), waarna het parlement de adviezen en de bestuurlijke reactie kan controleren.

Het Adviescollege zelf telt vijf leden, elk met hun eigen expertise, die dit werk in deeltijd doen (één dag per week), voor een periode van vier jaar. Voor mij zie ik een mooie aansluiting bij mijn onderzoek en onderwijs aan de TU Delft, bijvoorbeeld op het gebied van software-architectuur, software-testen, en efficiëntie van het software-ontwikkelproces.

Verantwoorde, transparante, en kosten-effectieve digitalisering is van groot belang voor de Nederlandse democratie en samenleving. In het realiseren hiervan speelt het Adviescollege een belangrijke rol, en ik wil me dus graag inzetten voor het AcICT.

Ik zie ook een mooie connectie tussen de taken van het Adviescollege en mijn eigen kennis en ervaring op het gebied van software engineering. Ik kijk er naar uit om, samen met de nieuwe collega’s van het AcICT, een bijdrage te leveren aan de succesvolle digitalisering van de Nederlandse overheid.